Czytelnie dla kobiet w Warszawie pod koniec XIX w. we wspomnieniach i w świetle materiałów prasowych

Autor

DOI:

https://doi.org/10.24917/20811861.22.3

Słowa kluczowe:

wypożyczalnie dla kobiet, czytelnie dla kobiet, Warszawa, XIX wiek

Abstrakt

W artykule przedstawiono wyniki badań wypożyczalni i czytelni dla kobiet w Warszawie w trzech ostatnich dekadach XIXw. Badania polegały na analizie materiałów wspomnieniowych oraz ich porównaniu z tekstami pochodzącymi z prasy warszawskiej w badanym okresie. Celem badania była weryfikacja i uzupełnienie dotychczasowej wiedzy. Analizie poddano jedno z głównych źródeł na temat warszawskich czytelni dla kobiet w badanym okresie, jakim są publikacje Dionizji Wawrzykowskiej-Wierciochowej. Badanie potwierdziło wiele informacji zawartych w publikacjach Wawrzykowskiej-Wierciochowej, jak też to, że w tworzenie wypożyczalni i czytelni dla kobiet, angażowały się działaczki warszawskiego ruchu samokształceniowego, ruchu oświaty ludowej oraz ruchu emancypacji kobiet. Analiza ogłoszeń i tekstów prasowych, a także katalogów drukowanych pozwoliła na weryfikację i uzupełnienie informacji faktograficznych odnośnie, nazw czytelni dat ich założenia, lokalizacji, warunków korzystania i ogólnego charakteru zbiorów. Wynikiem badania było również wskazanie możliwości dalszych badań tego zjawiska z wykorzystaniem perspektywy pamięci zbiorowej.

Bibliografia

Ceysingerówna H., Tajna szkoła w Warszawie w epoce caratu, Warszawa 1948.

Cywiński B., Rodowody niepokornych, Paryż 1985.

Chojcka M., Kilka słów o tłumaczeniu, [w:] J.S. Mill, Poddaństwo kobiet, Kraków 1887.

Hulewicz J., Sprawa wyższego wykształcenia kobiet w Polsce w wieku XIX, Kraków 1939.

Kostecki J., Wybory lekturowe abonentów warszawskich wypożyczalni prywatnych na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XIX wieku, [w:] Przełom antypozytywistyczny w polskiej świadomości kulturowej końca XIX wieku, red. T. Bujnicki, J. Maciejewski, Wrocław 1986, s. 183–214.

Krzywicki L., Czytelnia Naukowa (Wspomnienie), „Przegląd Biblioteczny” 1908, nr 1, s. 31–35.

Mackiewicz-Wojciechowska J., Uniwersytet Latający. Karta z dziejów tajnej pracy oświatowej, Warszawa 1933.

Miąso J., Tajne nauczanie w Królestwie Polskim w świetle dokumentów władz rosyjskich, [w:] Studia z dziejów edukacji, Warszawa 1994, s. 199–234.

Na straży praw kobiety. Pamiętnik Klubu Politycznego Kobiet Postępowych 1919–1930, oprac. S. Bujak-Boguska, Warszawa 1930.

Pachucka R., Pamiętniki 1886–1914, Wrocław 1958.

Radwańska M., Wypożyczalnie płatne w Warszawie w latach 1890–1906, „Studia o Książce” 1981, nr 11, s. 153–188.

Stempowski S., Bajeczne Dzieje Biblioteki Publicznej, „Bibliotekarz” 1947, nr 11–12, s. 190–192.

Wawrzykowska-Wierciochowa D., Kasylda Kulikowska (1841–1894), „Oświata Dorosłych” 1960, nr 4, s. 241–244.

Tomaszewska D., Drogi wyboru. konspiracyjny ruch samokształceniowy na ziemiach polskich w końcu XIX i na początku XX wieku, Łódź 1987.

Wawrzykowska-Wierciochowa D., Kobiece Koło Oświaty Ludowej (1883–1894), „Przegląd Historyczno Oświatowy” 1960, nr 3, s. 49–66.

Wawrzykowska-Wierciochowa D., Udział kobiet w tajnym i jawnym ruchu społeczno-kulturalnym w Warszawie w latach 1880–1914, [w:] Z dziejów książki i bibliotek w Warszawie, red. S. Tazbir, Warszawa 1961, s. 283–319.

Wawrzykowska-Wierciochowa D., Z dziejów tajnych pensji żeńskich w Królestwie Polskim, „Rozprawy z Dziejów Oświaty”, 1967, nr 10, s. 108–160.

Zawiszewska A., Między „Sterem” lwowskim i warszawskim. Działalność społeczna i publicystyczna Pauliny Kuczalskiej-Reinschmit na początku XX wieku, Szczecin 2021.

Pobrania

Opublikowane

2025-03-03

Jak cytować

Święćkowska, T. (2025). Czytelnie dla kobiet w Warszawie pod koniec XIX w. we wspomnieniach i w świetle materiałów prasowych. AUPC Studia Ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia, 22, 41–55. https://doi.org/10.24917/20811861.22.3

Numer

Dział

Artykuły / Articles