Czasopisma polskiej młodzieży akademickiej w okresie popowstaniowym (1865-1918). Przegląd informacyjno-bibliograficzny

Autor

  • Alfrerd Toczek Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

Słowa kluczowe:

Młodzież akademicka, czasopisma, ziemie polskie, zagranica, XIX/XX w.

Abstrakt

Czasy popowstaniowe (1865-1918) stanowią okres ilościowego i jakościowego rozwoju czasopism polskiej młodzieży akademickiej, zarówno w ośrodkach uniwersyteckich na ziemiach polskich, jak i na obczyźnie. Jednak początki tego czasopiśmiennictwa sięgają już lat dwudziestych XIX w. Badania czasopism polskiej młodzieży akademickiej wymagają szczegółowych, pogłębionych ustaleń, zarówno historycznych, jak i prasoznawczych. Na wstępnym etapie badań za lata 1865-1918 autor zgromadził 42 tytuły. Wydawane i redagowane były one głównie przez akademickie organizacje młodzieży. Na ziemiach polskich ukazywało się dwie trzecie tych czasopism, w ilości 28 periodyków, a zagranicą edytowano ich 14. Najwięcej czasopism wydawano w Galicji - 24 (Kraków - 20, Lwów - 4). Na obczyźnie największa ich ilość przypada na ośrodki niemieckie (9) i w mniejszym stopniu  na Szwajcarię (4). Najbardziej znaczące i długotrwałe tytuły to w kraju: ,, Przegląd Akademicki’’ (Kraków), ,,Promień’’ (Lwów), ,,Teka’’ (Lwów), ,,Eleusis’’ (Kraków), ,,Zjednoczenie’’ (Kraków), ,,Zarzewie’’ (Lwów) a na obczyźnie: ,,Poczwara’’ (Wrocław), ,,Brzask’’ (Lipsk) i ,,Przyszłość’’ (Zurych).  Pomimo swojej częstej efemeryczności czasopisma te odegrały ważną rolę. Integrowały one młodzież akademicką wokół kwestii współpracy polskich studentów zarówno krajowych jak i zagranicznych, informowały o ich położeniu społecznym, materialnym oraz o osiągnięciach naukowych, popularnonaukowych, kulturalnych i literackich. Czasopisma akademickie szeroko informowały o studiowaniu w kraju i zagranicą, czemu służyły liczne korespondencje Polaków studiujących w poszczególnych uczelniach wyższych. Większość tych czasopism łączył patriotyzm i dążenie narodu polskiego do niepodległości

Bibliografia

Andrzejewski M., Prasa polonijna w Szwajcarii. Problemy wydawnicze i zarys dziejów, ,,Kwartalnik Historii Prasy Polskiej’’ 1986 nr 4, s. 69-94.

Dobrowolski H., Francič M., Konarski S., Postępowe tradycje młodzieży akademickiej w Krakowie, Kraków 1962.

Ergetowski R., Studenckie organizacje Polaków w Uniwersytecie Lipskim w latach 1872-1919, Wrocław 1982.

Gzella G., Lwowskie czasopisma studenckie w dobie autonomii, [w:] Kraków Lwów książki-czasopisma-biblioteki XIX i XX wieku, tom IX część 2,red., H. Kosętka, B. Góra, E. Wójcik, Kraków 2009, s. 5-17.

Jakubek M., Prasa krakowska 1795-1918. Bibliografia, Kraków 2004.

Jarowiecki J., Prasa lwowska w latach 1864-1918. Bibliografia, Kraków 2002.

Jarowiecki J., Dzieje prasy polskiej we Lwowie do 1945 roku, Kraków-Wrocław 2008.

Kmiecik Z., Prasa warszawska w latach 1908-1918, Warszawa 1981.

Karbowiak A., Młodzież polska akademicka zagranicą 1795-1910, Kraków 1910.

Kramarz H., ,,Eleusis’’. Czasopismo Elsów (1903 - 1911) a poszukiwanie wartości w dobie Młodej Polski, [w.:] Bibliologia. Literatura. Kultura. Księga Pamiątkowa ofiarowana Profesor Wacławie Szelińskiej, red. M. Konopka, M. Zięba, Kraków 1999 s. 212-233.

Kulak T., Pater M., Wrzesiński W., Historia Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002.

Molik W., Polskie peregrynacje uniwersyteckie do Niemiec 1871-1914, Poznań 1989.

Myśliński J., ,,Ognisko’’ 1889-1890 na tle losów Czytelni Akademickiej UJ, ,,Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego’’. T. 1 (1962), s. 184-203.

Myśliński J., Polska prasa socjalistyczna w okresie zaborów, Warszawa 1982.

Myśliński J., Studia nad prasą społeczno – polityczną w zachodniej Galicji, Warszawa 1970.

Paczkowski A., Prasa polonijna w latach 1870-1939, Warszawa 1977.

Tatarowicz K., Katalog poloników periodycznych wydanych zagranicą do r. 1939. Zbiory Biblioteki Jagiellońskiej, Kraków 1961.

Toczek A., Lwowskie środowisko historyczne i jego wkład w kulturę książki i prasy (1860-1918), Kraków 2013.

Zieliński S., Bibliografia czasopism polskich zagranicą 1830-1934, Warszawa 1935.

Pobrania

Opublikowane

2016-04-23

Jak cytować

Toczek, A. (2016). Czasopisma polskiej młodzieży akademickiej w okresie popowstaniowym (1865-1918). Przegląd informacyjno-bibliograficzny. AUPC Studia Ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia, 13, 52–74. Pobrano z https://sbsp.uken.krakow.pl/article/view/3039

Numer

Dział

Artykuły / Articles