“Communist Poland needs specialists”. Vocational recommendations in Przyjaciółka weekly (1948–1951): Informational and propaganda content
DOI:
https://doi.org/10.24917/20811861.22.11Keywords:
Przyjaciółka, Communist Poland, vocational recommendations, education, school system, information and propaganda contentAbstract
This article is devoted to the vocational recommendations offered in Przyjaciółka weekly in 1948–1951. The content analysis (i.e. qualitative content analysis) comprised texts relating to the study subject published in columns called “We Learn a Job” (“We Learn a Job”), “Vocational Guide”, “What Job to Choose?” (“What Job to Choose?”, “What Job Should be Chosen?”), other regular columns and individual articles published out of regular columns in 198 magazine editions. The studies of numerous source materials indicated that the editors of the most popular periodical for women in Communist Poland (People’s Republic of Poland) paid much attention to the aspects of education, getting a profession, choice of the appropriate school consistent with personal interests, opportunities to get a job quickly and, first and foremost, corresponding to the national economy demand. In the discussed period, Przyjaciółka published relatively detailed information on several dozen professions and vocations, with addresses of several hundred schools in various voivodeships, including terms and conditions of enrollment, education period, titles awarded, accommodation in dormitories and possible scholarships. In line with the propaganda activities mandatory for the whole press those days, industrial (vocational) schools of various types were preferred, but the advantages of education in non-production professions were not neglected.
References
Adamski F., Rola „Przyjaciółki” w kształtowaniu modelu współczesnej rodziny, „Zeszyty Prasoznawcze” 1969, nr 3, s. 53–70.
Barański S., Szkolnictwo zawodowe w okresie stalinowskim: „produkcja kadr” czy instytucja awansu społecznego?, „Przegląd Historyczny” 2011, nr 102/2, s. 221–239.
Białas S., Organizacja szkolnictwa w Polsce, Kraków 1950.
Dobosiewicz S., Reforma szkolna 1961 roku: geneza i założenia, „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 1970, nr 13, s. 107–162.
Dobosiewicz S., Szkolnictwo ogólnokształcące, podstawowe i średnie, [w:] XX lat Polski Ludowej, Warszawa 1964, s. 557–575.
Fogelzang-Adler E., Tygodnik „Przyjaciółka” o Polsce Ludowej końca lat czterdziestych XX wieku (na przykładzie rocznika 1949), [w:] Książka, biblioteka, informacja. Między podziałami a wspólnotą II, red. J. Dzieniakowska, I. Krasińska, M. Olczak-Kardas, Kielce 2011, s. 195–206.
Gładysz A., Oświata, kultura, nauka w latach 1947–1959. Węzłowe problemy polityczne, Warszawa–Kraków 1981.
Godlewski M., Szkolnictwo zawodowe, [w:] XX lat Polski Ludowej, Warszawa 1964, s. 575-584.
Hajdo M., Wizerunek kobiety jako matki, pracownika i działaczki społecznej prezentowany na łamach prasy kobiecej w latach 1948–1956,„Dzieje Najnowsze” 2006, nr 3 (38), s. 55–72.
Instrukcja Ministerstwa Oświaty z dnia 4 maja 1948 r. w sprawie organizacji roku szkolnego 1948/1949 w szkolnictwie ogólnokształcącym (Dz.Urz. Min. Ośw. 1948, nr 5, poz. 86).
Kaliński J., Bitwa o handel 1947–1948,Warszawa 1971.
Kłoskowska A., Modele społeczne i kultura masowa, „Przegląd Socjologiczny” 1959, t. 13, z. 2, s. 46–71.
Koszutska H., „Przyjaciółka” i jej kontakty z czytelnikami, „Zeszyty Prasoznawcze” 1964, nr 3, s. 132–142.
Lanota A., O „Przyjaciółce”, „Odrodzenie” 1950, nr 1, s. 10.
Mauersberg S., Reforma szkolnictwa w Polsce w latach 1944–1948, Wrocław 1974.
Mauersberg S., Walczak M., Szkolnictwo polskie po drugiej wojnie światowej (1944–1956), Warszawa 2005.
Ozga W., Dorobek oświaty w Polsce Ludowej, Warszawa 1954.
Ozga W., Organizacja szkolnictwa w Polsce, Warszawa 1960.
Ozga W., Oświata w Planie 6-letnim na tle rewolucyjnych przemian społeczno-ekonomicznych w Polsce Ludowej, Warszawa 1951.
Ozga W., Perspektywy rozwoju oświaty w planie 6-letnim, „Nowa Szkoła” 1950, nr 1/2, s. 3–33.
Ozga W., Rozwój szkolnictwa podstawowego oraz średniego ogólnokształcącego i zawodowego, [w:] Osiągnięcia i problemy rozwoju oświaty i wychowania w XX-leciu Polski Ludowej, red. B. Suchodolski, Warszawa 1966, s. 135–227.
Pęcherski M., Świątek M., Organizacja oświaty w Polsce w latach 1917–1969. Podstawowe akty prawne, Warszawa 1972.
Piękoś K., System oświaty w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, „Edukacja – Technika – Informatyka” 2018, nr 4/26, s. 518–523.
Potyrała B., W., Warunki życia ludności, [w:] XX lat Polski Ludowej, Warszawa 1964, s. 457-533.
Skrzeszewski S., Podstawowe zadania oświatowe, Warszawa 1948.
Sokół Z., „Przyjaciółka” – tygodnik kobiecy (1948–1998). Część I – lata 1948–1951, „Kieleckie Studia Bibliologiczne” 2001, t. 6, s. 89–111.
Sokół Z., Prasa kobieca w Polsce w latach 1945–1995, Rzeszów 1998.
Suchodolski B., Oświata a gospodarka narodowa, Warszawa 1966.
Szuba L., Polityka oświatowa państwa polskiego w latach 1944–1956, Lublin 2002.
Świecki A., 25 lat oświaty i szkolnictwa w Polsce Ludowej, Warszawa 1969.
Świecki A., Oświata i szkolnictwo w XXX-leciu PRL, Warszawa 1975.
Uchwała Prezydium Rządu z dnia 23 czerwca 1951 r. w sprawie ustroju szkolnictwa zawodowego (M.P. 1951, nr A-59, poz. 776).
Wodniak K., Beletrystyka w „Przyjaciółce”. Bibliografia1948–1989, Bydgoszcz 2018.
Wodniak K., Współczesna prasa kobieca a sprawy książki. Treści literackie w czasopismach: „Przyjaciółka”, „Twój Styl”, „Cienie i Blaski”, Warszawa 2004.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 AUPC Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
