Dziwne losy Peig Sayers – powstanie, zawartość, pierwsze wydanie i ponowne odkrycie najsłynniejszej (auto)biografii w języku irlandzkim

Abstrakt

Peig .i. A scéal féin [Peig. Jej własna historia] to powieść relacjonująca życie irlandzkojęzycznej gawędziarki Peig Sayers (1873–1958). Choć wzrastała ona w rodzinie irlandzkojęzycznej, kształciła się w szkole, w której używano wyłącznie angielskiego i nigdy nie posiadła umiejętności pisania i czytania w rodzimym języku. Po zaaranżowanym małżeństwie z mieszkańcem zachodnioirlandzkiej wyspy Wielka Blasket, spędziła na niej większość dorosłego życia, podobnego do losu innych kobiet z wiejskich terenów zachodniej Irlandii. Sayers wyróżniał dar snucia ludowych opowieści, którymi zainteresowano się na fali odrodzenia kultury irlandzkiej, towarzyszącego walce Irlandczyków o niepodległość. Pod wpływem aktywistki ruchu na rzecz odnowy języka irlandzkiego Máire Ní Chinnéide Sayers podyktowała swoje wspomnienia synowi Mícheálowi Ó Guithín. Ich ukazaniu się drukiem sprzyjały warunki polityczne – konstruowanie tożsamości nowego państwa. Artykuł przybliża okoliczności powstania Peig .i. A scéal féin (1936), jego autorkę, zawartość, wykorzystanie w edukacji, a także niektóre nowe interpretacje.