Możliwości wykorzystania technologii blockchain w bibliotekach akademickich
DOI:
https://doi.org/10.24917/20811861.21.21Słowa kluczowe:
blockchain, biblioteki akademickie, łańcuch bloków, systemy IT, zintegrowane systemy biblioteczne, studium literaturoweAbstrakt
Celem artykułu jest wskazanie obszarów zastosowania technologii blockchain w bibliotekach akademickich. Zastosowano metodę analizy i krytyki piśmiennictwa. Badaniami objęto lata 2008–2022. Przeprowadzono wyszukiwanie w źródłach zagranicznych (baza Web of Science Core Collection, baza Library, Information Science and Technology Abstracts, baza Science Direct, baza Scopus) i polskich (baza The Central European Journal of Social Sciences and Humanities, baza BazTech). Zebrany materiał poddano analizie formalnej i treściowej. Z przeglądu literatury fachowej wynika, że blockchain jest technologią, która może znaleźć zastosowanie w takich obszarach działalności bibliotek akademickich, jak przechowywanie danych, zarządzanie umowami licencyjnymi i prawami cyfrowymi, wspieranie komunikacji naukowej i otwartej nauki, zarządzanie metadanymi, danymi, zbiorami i kolekcjami, zarządzanie procesem wypożyczeń, obsługa użytkowników oraz organizacja i certyfikacja szkoleń.
Bibliografia
[Satoshi Nakamoto], Bitcoin P2P e-cash paper, [on-line:] https://www.metzdowd.com/pipermail/cryptography/2008-October/014810.html – 15.08.2023.
ARCHANGEL – Trusted Archives of Digital Public Records, [on-line:] https://www.archangel.ac.uk – 15.08.2023.
ARTiFACTS: A Blockchain Platform for Scientific and Academic Research, [on-line:] [https://artifacts.ai – 15.08.2023.
BazTech, [on-line:] http://baztech.icm.edu.pl – 15.08.2023.
Blockchain – (prawie) wszystko co należy o nim wiedzieć, [on-line:] https://comparic.pl/blockchain-prawie-wszystko-co-nalezy-o-nim-wiedziec – 15.08.2023.
Brave Browser: Bezpieczna, szybka i prywatna przeglądarka internetowa z Adblockerem, [on-line:] https://brave.com/pl – 15.08.2023.
Cal LaFountain, [on-line:] https://callafountain.com – 15.08.2023.
CEJSH, [on-line:] http://cejsh.icm.edu.pl – 15.08.2023.
Celewicz P., Blockchain – system operacyjny nowoczesnego miasta, „Środowisko Mieszkaniowe” 2018, nr 23, s. 102–109.
Co to jest blockchain i kto powinien się go obawiać? Tłumaczymy, [on-line:] https://www.bankier.pl/wiadomosc/Co-to-jest-blockchain-i-kto-powinien-sie-go-obawiac-7557056.html – 15.08.2023.
Drescher D., Blockchain. Podstawy technologii łańcucha bloków w 25 krokach, Gliwice 2017.
Dudek D., Możliwości wykorzystania technologii blockchain w obszarze edukacji, „Informatyka Ekonomiczna” 2017, nr 3, s. 55–65.
EBSCO: Library, Information Science and Technology Abstracts with Full Text, [on-line:] https://www.ebsco.com/pl-pl/produkty/badawcze-bazy-danych/library-information-science-and-technology-abstracts-full-tex – 15.08.2023.
Elsevier About ScienceDirect: Premier platform for discovering peer-reviewed scientific, technical and medical information, [on-line:] https://www.elsevier.com/ solutions/sciencedirect – 15.08.2023.
Emerald Insight: Library High Tech News, [on-line:] https://www.emerald.com/insight/publication/issn/0741-9058 – 15.08.2023.
Haugsbakken H., Langseth I., The Blockchain Challenge for Higher Education Institutions, „European Journal of Education” 2019, vol. 2, iss. 3, s. 41–46.
Houben R., Snyers A., Cryptocurrencies and blockchain. Legal context and implications for financial crime, money laundering and tax evasion, Brussels 2018.
Information Technology and Libraries: About the Journal, [on-line:] https://ejournals.bc.edu/index.php/ital/about – 15.08.2023.
Kisiel M., Twórca bitcoina zdemaskowany?, [on-line:] https://www.bankier.pl/wiadomosc/Tworca-bitcoina-zdemaskowany-3076197.html – 15.08.2023.
Klinger B., Szczepański J., Blockchain – historia, cechy i główne obszary zastosowań, „Człowiek w Cyberprzestrzeni” 2017, nr 1, s. 11–27.
Laurence T., Blockchain for Dummies, New Jersey 2020.
Mrowiec D., The concept of an energy cluster model based on the peer-to-peer energy trading mechanism, „Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej” 2019, nr 63, s. 109–112.
Nahotko M., Zarzadzanie mediami elektronicznymi z wykorzystaniem technologii blockchain w komunikacji naukowej, „Zarządzanie Mediami” 2021, t. 9, nr 3, s. 429–449.
Nowak I., Blockchain eliminuje pośredników, „Logistyka” 2019, nr 3, s. 65–68.
Nowakowski W., Ethereum: rozwój zastosowań technologii Bitcoina, „Elektronika: konstrukcje, technologie, zastosowania” 2015, nr 12, s. 63–65.
Rutkowski B., Blockchain – aspekty technologiczne oraz przykłady zastosowań, [on-line:] https://www.lazarski.pl/pl/nauka-i-badania/instytuty/wydzial-ekonomii-i-zarzadzania/centrum-technologii-blockchain/blockchain-aspekty-technologiczne-oraz-przyklady-zastosowan/ – 15.08.2023.
Scimago Journal & Country Rank: Computers in Libraries, [on-line:] https://www.scimagojr.com/journalsearch.php?q=15416&tip=sid – 15.08.2023.
Scopus: Content Coverage Guide, [on-line:] https://www.elsevier.com/?a=69451 – 15.08.2023.
Scopus: Największa baza literatury recenzowanej, [on-line:] https://www.elsevier.com/pl-pl/solutions/scopus – 15.08.2023.
Stępień R., Możliwości zastosowania sztucznej inteligencji i blockchain w działalności archiwalnej. Przegląd doświadczeń zagranicznych, „Archeion” 2021, nr 122, s. 81–83.
Stooq: Dane historyczne: Bitcoin/U.S. Dollar 1:1, [on-line:] https://stooq.pl/q/d/?s=btcusd&c=0 – 15.08.2023.
The News Provenance Project: about NPP, [on-line:] https://www.newsprovenanceproject.com/about-npp – 15.08.2023.
United Kingdom Serials Group: Insights, the UKSG journal, [on-line:] https://insights.uksg.org – 15.08.2023.
University of North Texas: Department of Information Science: Dr. Brady D. Lund, [on-line:] https://informationscience.unt.edu/brady-lund – 15.08.2023.
Wasiuta O., Wasiuta S., Deepfake jako skomplikowana i głęboko fałszywa rzeczywistość, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Securitate” 2019, nr 3, s. 19–30.
Web of Science: Summary of Coverage, [on-line:] https://clarivate.libguides.com/webofscienceplatform/coverage – 15.08.2023.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 AUPC Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
