Ormiańskojęzyczne starodruki w polskich bibliotekach

Autor

  • Nune Srapyan Adam Mickiewicz University in Poznan

DOI:

https://doi.org/10.24917/20811861.21.4

Słowa kluczowe:

Ormianie polscy, piśmiennictwo, starodruki, kultura, tożsamość narodowa

Abstrakt

Umiejętność czytania i pisania oraz literatura przez wiele wieków pozwalały Ormianom zamieszkującym I Rzeczpospolitą zachować tożsamość religijną, kulturową i językową. Tym samym książki zawsze towarzyszyły im w diasporze, stając się częścią ich tradycji narodowej i dziedzictwa kulturowego. Historie zawarte w tych dziełach były tak różnorodne i złożone, a niekiedy tak dramatyczne, jak losy ich czytelników. Do dziś w polskich bibliotekach zachowało się niewiele z tych książek (w sumie 55), ale stanowią one o bogactwie kolekcji, w których były niegdyś przechowywane. Część tego dziedzictwa znalazła się poza granicami dzisiejszej Polski, część zaginęła lub uległa zniszczeniu. Te zachowane w polskich zbiorach nie były wcześniej badane, a dają możliwość wzbogacenia rozumienia specyfiki zarówno ormiańskiego dziedzictwa w zakresie kultury piśmienniczej, jak i perspektywy polsko-ormiańskich więzi kulturowych. Ta luka w badaniach wyznaczyła główny cel niniejszego projektu, którym jest identyfikacja i skatalogowanie ormiańskich starodruków, znajdujących się obecnie w polskich bibliotekach i stanowiących istotny materiał do badań i analiz.

Bibliografia

B. Herbest, A Christian decent answer to these confessions, which under the title of Brothers of the Order of Christ is recently published (Chrześcijańska porządna odpowiedz na te konfesję, która pod tytułem Braci Zakonu Chrystusowego niedawno jest wydana), Krakow, 1567, p. 374.

B. Vannozzi, Relacja. _ in the book “A collection of historical memoirs about old Poland”…, t.2, Warsaw, 1822, pp. 264-65.

“Codex.” Differences: Facsimile, Codex, Manuscript, Incunabula, Old Book, https://vgesa.com/differences–facsimile–codex–incunabula.htm. Date of access: 02.02.2021.

Գյուվեր_Ագոնց, Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի, հատ. Բ, Վենետիկ, 1802. _ էջ 136 (Gyuver-Agonts, Geography of the four parts of the world, vol. B, Venice, 1802, p. 136).

Գ. Զարբհանալյան, Պատմություն հայկական տպագրության սկզբնավորութենէն մինչ առ մեզ, Վենետիկ, 1895, էջ 66 –- 7 (Zarbhanalyan G., History of the origin of Armenian printing up to now, Venice, 1895, p. 66-7).

E. Schutz, An Armeno-Kipchak Print from Lviv// Acta Orientalia Hung. - Vol. 13. - Budapest.-1961. - Fasc. 1-2 p. 182.

H. Acharian, History of Armenian language, Part. II, Yerevan 1951, p. 226–254

Հայ հնատիպ գրքի մատենագիտական ցուցակ. 1512-1800, Երևան, 1963, p. 9-10 (Bibliographic list of ancient Armenian books. 1512-1800, Yerevan, 1963, p. 9-10).

Հ. Անասյան, Հայկական մատենագիտություն, ժԸ դդ. հ.1, Երևան, 1963 (H. Anasyan, Armenian Bibliography in 18 c., vol.1, Yerevan, 1963)

Кривонос Н., К истории книжной культуры армянской колонии во Львове в 16-17 вв.- Т. 22.- М.: Книга., 1971, - с. 206-207 (N. Krivonos, On the history of book culture of the Armenian colony in Lviv in the 16th-17th centuries. - Vol. 22.- M .: Book., 1971, p. 206-207).

Мathias de Myechow. Tractatus de duabus Sarmattis, Asiana et Europeana, et de contentis in ets, Augustae Vindet Corum, 1518, p. 151

M. Gratiani, La vie du cardinal Jean Francois Commendon, divisee en quatre livres. Paris, 1671, p. 204.

S. Aslanian., Port Cities and Printers: Reflections on Early Modern Global Armenian Print Culture, “Book History” vol. 17: 2014, p. 58

S. Barącz, Rys dziejów ormiańskich. Tarnopol, 1809, str. 191; B. Janusz, O potrzebie założenia we Lwowie Ormiańskiego Muzeum diecezjalnego, Collection: “Pamiętnik V zjazdu delegatów Związku Muzeów w Polsce, Kraków, 1980, p. 39.

T. Mankovsky “Sztuka Ormian Lwowskich”, Krakow, 1934, pp. 80-114.

Шевчук, Из истории преподавания армянского языка на Украине//Պատմա բանասիրական հանդես, 1968 N. 1. с. 237 (V. Shevchuk ; From the history of teaching Armenian lantuage in Ukraine, N. 1, 1968, p. 237).

Я. Дашкевич,Вірмени в Українї: дорогамі тисячоліть. Збірник наукових праць - Львів: Вид-во Львівського музею історіі релігіі "Логос", 2012. _1328 с. ISBN 966-7379-81-7 (Dashkevich Ya., Armenians in Ukraine: roads of millennia. Collection of scientific works - Lviv: Publishing House of the Lviv Museum of the History of Religion "Logos", 2012, 1328 p., ISBN 966-7379-81-7).

Я. Дашкевич, Первый армянский книгопечатник на Украине Ованнес Карматанянц “Р. Вірмени в Українї: дорогамі тисячоліть. Збірник наукових праць - Львів: Вид-во Львівського музею історіі релігіі "Логос", 2012. ISBN 966-7379-81-7 с. 1131 (Ya. Dashkevich, The first Armenian book printer in Ukraine Hovhannes Karmatanyants in Dashkevich Ya., Armenians in Ukraine: roads of millennia. Collection of scientific works - Lviv: Publishing House of the Lviv Museum of the History of Religion "Logos", 2012, p. 1131, ISBN 966-7379-81-7).

Z. Obertynski, W sprawie ofiarodawcy ormiańskiego ewangeliarza z XII wieku, “Bulletin historii sztuki i kultury” t. 2: 1933–1934, Warszawa, s. 293 – 295.

Opublikowane

2024-03-12

Jak cytować

Srapyan, N. (2024). Ormiańskojęzyczne starodruki w polskich bibliotekach. AUPC Studia Ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia, 21, 52–61. https://doi.org/10.24917/20811861.21.4

Numer

Dział

Artykuły / Articles