Readings by luminaries from Polish Livonia - a contribution to the history of reading in the provinces and the publishing market of the inter-uprising period

Authors

DOI:

https://doi.org/10.24917/20811861.21.6

Keywords:

readership, province, inter-uprising period, Polish Livonia

Abstract

One of the sources for studying readership is ego-documents. The correspondence of the Zawadzki family, famous Vilnius booksellers, contains a lot of information in this area. The letters of two writers from Polish Livonia, Bujnicki and Borch, kept in the Vilnius archives, from the period between the two uprisings, contain lists of books they ordered from various publishing houses. There are important historical works, bibliophile editions, unique items, but also new items: popular novels by Kraszewski, Korzeniowski, Jankowski and publications useful in the household. The bibliological analysis of these orders showed that the main motivation of both writers was practical goals, conditioned by their creative activity; they looked for knowledge in historical books, in fiction - plot, narrative, and sometimes worldview patterns, and in guides - practical information. The orders of Bujnicki and Borch, as residents of areas distant from the city centers, also showed the circulation of books (bookcrossing) imported from all three partitions through the transfer of the Zawadzki family’s publishing house.

References

Listy Michała Borcha do Józefa i Adama Zawadzkich, [w:] LVIA, rkps, sygn. F1135, op. 7, t. 389, k. 303–351.

Listy Kazimierza Bujnickiego do Adama Zawadzkiego, [w:] LMAB, rkps, sygn. F7–571, 73513, k. 1–47 oraz LVIA, sygn. F1135, op. 7, t. 389, k. 401–494.

Cybulski R., Badania rynku księgarskiego a badania czytelnictwa, [w:] Książka i biblioteka w społeczeństwie, red. W. Adamiec, Biblioteka Narodowa, Warszawa 1982, s. 220–233.

Cybulski R., Józef Zawadzki – księgarz, drukarz, wydawca, Ossolineum, Wrocław 1972.

Dymmel A., Prenumeratorzy piśmiennictwa naukowego wydanego w Królestwie Polskim w pierwszej połowie XIX wieku, Agencja Wydawniczo-Handlowa, Lublin, 1992.

Estreicher K. Polki literatki, „Niewiasta” 1862, nr 12, s. 95.

F.Z. [Feliks Zieliński], „Rubon”, „Biblioteka Warszawska” 1851, t. 2, s. 157–161.

Kostecki J., Czytelnictwo jako przedmiot refleksji naukowej, [w:] Czytanie, czytelnictwo, czytelnik, red. A. Żbikowska-Migoń, przy współudziale A. Łuszpak, Wrocław 2011, s. 11–23.

Kowkiel L., Czytelnictwo kobiet na prowincji litewsko-białoruskiej w zaborze rosyjskim, [w:] Wspólnota pamięci. Studia z dziejów kultury ziem wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, red. J. Gwioździk, J. Malicki, Biblioteka Śląska, Katowice 2006, s. 489–500.

Kowal J., Rola wileńskiego typografa Józefa Zawadzkiego w rozwoju czasopiśmiennictwa polskiego na Litwie w epoce porozbiorowej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2016, t. 4 (34), s. 281–289.

Kraszewski J. I., List do Wydawcy „Tygodnika”. XI, „Tygodnik Petersburski” 1842, nr 85, s. 571.

Lodwalski K. [Wójcicki W.K.], Biblioteka. Dyalog, „Przegląd Naukowy” 1843, t. 2, nr 17, s. 324–338 (przedruk „Rozmaitości”, dod. do „Gazety Lwowskiej”) 1843, nr 31, s. 244–247.

Maleczyńska K., Książki i biblioteki w Polsce okresu zaborów, Wrocław 1987.

Materiały do dziejów literatury i oświaty na Litwie i Rusi z archiwum drukarni i księgarni Józefa Zawadzkiego w Wilnie z 1935 r., zebr. T. Turkowski, t. 1–2, TPN, Wilno 1935–1937.

Ochmański J., Litewski ruch narodowo-kulturalny w XIX wieku (do 1890), PWN, Białystok 1965.

Rączka-Jeziorska T., Inflanckie pitoreski. Kultura dworu ziemiańskiego dawnych Inflant Polskich w XIX wieku, IBL PAN, Warszawa 2018.

Rączka-Jeziorska T., Romantyzm polsko-inflancki sylwetki, teksty, archiwa, IBL PAN, Warszawa 2016.

Samborska-Kukuć D., Polski Inflantczyk. Kazimierz Bujnicki (1788–1878) – pisarz i wydawca, Collegium Columbinum, Kraków 2008.

Samborska-Kukuć D., „Chcę serio w świat literacki wyruszyć”– na marginesie listów Michała Borcha do Adama Zawadzkiego, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2011, s. 72–78.

Samborska-Kukuć D., O „Rohnedzie” Michała Borcha, „Prace Bałtystyczne” 2018, t. 17, s. 317–326.

Socha K., Preferencje czytelnicze w świetle odnalezionych spisów prenumeratorów, „Wielogłos” 2008, nr 1, s. 148–170.

Szocki J., Księgozbiory domowe w procesie kultury czytelniczej w XIX i XX w., „Przegląd Humanistyczny” 2003, t. 47, nr 5, s. 67–76.

Published

2024-03-12

How to Cite

Samborska-Kukuć, D. (2024). Readings by luminaries from Polish Livonia - a contribution to the history of reading in the provinces and the publishing market of the inter-uprising period. AUPC Studia Ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia, 21, 80–94. https://doi.org/10.24917/20811861.21.6

Issue

Section

Artykuły / Articles