On the issues of the genological structure of a letter: A research reconnaissance
DOI:
https://doi.org/10.24917/20811861.22.19Keywords:
letter, message, genre, genologyAbstract
This paper presents an analysis of a literary letter; it aims to define its genological structure, and to determine its genre classification. This stems from the author’s assumption that it is one of the most varied and fuzzy genres, especially in the light of its history and present state. The single term “letter” encompasses such diverse entities that it is difficult to define the limits of this genological form. Therefore, the deliberations presented in the paper reveal a fundamental question about the relationship between the typological shape of a text, its classification and formation stemming from its genre. Although the issue of genres of speech or language varieties has been discussed at length in literature and led to the emergence of numerous methodological points of view, the author believes that it is worth to look at this matter in the context of attempts at unambiguous determination of the name of the genre.
References
Adamczewska I., List, [w:] Słownik rodzajów i gatunków literackich, red. G. Gazda, S. Tynecka-Makowska, Kraków 2006, s. 385–387.
Balbus S., Zagłada gatunków, „Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja” 1999, nr 6(59), 25–39, [on-line:] https://archive.org/details/teksty-drugie-teoria-literatury-krytyka-interpretacja-r-1999-t-n-6-59-s-25-39 – 14.11.2024.
Balcerzan E., W stronę genologii multimedialnej, „Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja” 1999, nr 6(59), s. 7–24, [on-line:] https://rcin.org.pl/ibl/publication/71719 – 14.11.2024.
Bernacki M., Pawlus M., List, [w:] Słownik gatunków literackich, Bielsko-Biała 1999, s. 115–451.
Bernacki M., Pawlus M., Listy z podróży, [w:] Słownik gatunków literackich, Bielsko-Biała 1999, s. 451–452.
Bernacki M., Pawlus M., Powieść w listach (powieść epistolarna), [w:] Słownik gatunków literackich, Bielsko-Biała, s. 433–435.
Całek A., Nowa teoria listu, seria: Bibliotheca Iagellonica. Fontes et Studia, t. 34, Kraków 2019.
Cudak R., Gatunek literacki i granice. Rozważania pograniczne, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. V: Gatunek a granice, red. D. Ostaszewska, J. Przyklenk, Katowice 2015, s. 31–42, [on-line:] hdl.handle.net/20.500.12128/1188 – 14.11.2024.
Cysewski K., Epistolografia jako literatura na przykładzie listów Zygmunta Krasińskiego, „Prace Polonistyczne. Studies in Polish Literature” 1994, nr 49, s. 113–155.
Cysewski K., Teoretyczne i metodologiczne problemy badań nad epistolografią, „Pamiętnik Literacki” 1977, nr 1, s. 97–98.
Hawrysz M., Genologiczne ukształtowanie listów dedykacyjnych Marcina Czechowica, seria: Studia językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, t. 9, Szczecin 2010.
Kaczyński P., Niedokończona podróż. Proza Tomasza Kajetana Węgierskiego. Studia i przekroje, Wrocław 2001.
Kostkiewiczowa T., Miejsce Węgierskiego, [w:] tejże, Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich polskiego Oświecenia, Warszawa 1975, s. 351–380.
Kremser K., List poetycki w świadomości literackiej XVIII i XIX wieku, „Roczniki Humanistyczne” 1970, t. XVIII, z. 1, s. 57–77, [on-line:] https://ojs.tnkul.pl/index.php/rh/article/view/1267 – 14.11.2024.
Markiewicz H., Wyznaczniki literatury, [w:] Główne problemy wiedzy o literaturze, Kraków 1976, s. 54–67.
Matuszewska P., List poetycki w świadomości literackiej polskiego oświecenia, „Pamiętnik Literacki” 1970, t. 61, z. 2, s. 119–147, [on-line:] https://bazhum.muzhp.pl/media//files/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_Polskiej/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1970-t61-n2/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1970-t61-n2-s119-147/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1970-t61-n2-s119-147.pdf.
Lanson G., Wolter, tłum. G. Balicka, Warszawa 1908.
Nycz R., Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura, Warszawa 2012.
Nycz R., Literatura nowoczesna: cztery dyskursy (tezy), „Teksty Drugie” 2002, nr 4, s. 3546, [on-line:] https://rcin.org.pl/Content/56010/PDF/WA248_70635_P-I-2524_nycz-literatura.pdf – 14.11.2024.
Piechota M., List, [w:] Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław–Warszawa–Kraków 1991, s. 483–485.
Rybicka E., Antropologiczne i komunikacyjne aspekty dyskursu epistolograficznego, „Teksty Drugie” 2004, nr 4, s. 40–55.
Skwarczyńska S., Teoria listu, Lwów 1937.
Skwarczyńska S., Wokół teorii listu (Paradoksy), [w:] tejże, Pomiędzy historią a teorią literatury, Warszawa 1975, s. 55.
Stasiewicz P., Poezja Tomasza Kajetana Węgierskiego, Białystok 2012.
Sudolski Z., Wstęp, [w:] Polski list romantyczny, Kraków 1997, s. 8.
Wilkoń A., O gatunkach niemających nazwy. Komunikat, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 4: Gatunek a komunikacja społeczna, red. D. Ostaszewska, przy współudz. J. Przyklenk, Katowice 2011, s. 19–22, [on-line:] https://sbc.org.pl/Content/364014/gatunki_mowy_i_ich_ewolucja_tom_4.pdf – 14.11.2024.
Wilkoń T., Genologiczne aspekty poematów Gałczyńskiego, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 4: Gatunek a komunikacja społeczna, red. D. Ostaszewska, przy wpółudz. J. Przyklenk, Katowice 2011, s. 504–515, [on-line:] https://rebus.us.edu.pl/bitstream/20.500.12128/1934/1/Wilkon_Genologiczne_aspekty_poematow_Galczynskiego.pdf – 14.11.2024.
Wilkoń T., Wyznaczniki gatunkowe na przykładzie listu literackiego, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 5: Gatunek a granice, red. D. Ostaszewska, J. Przyklenk, Katowice 2015, s. 210–220, [on-line:] https://rebus.us.edu.pl/bitstream/20.500.12128/1288/1/Wilkon_Wyznaczniki_gatunkowe_na_przykladzie_listu_literackiego.pdf – 14.11.2024.
Wojtak M., Genologiczna analiza tekstu, „Prace Językoznawcze” 2014, z. 16, cz. 3, s. 63–67.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 AUPC Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.