Z zagadnień struktury genologicznej listu. Rekonesans badawczy
DOI:
https://doi.org/10.24917/20811861.22.19Słowa kluczowe:
list, komunikat, gatunek, genologiaAbstrakt
Przedmiotem analizy jest list literacki, próba przedstawienia jego struktury genologicznej, a także określenia jego przynależności gatunkowej. Wynika to z założenia autorki, że jest to jeden z najbardziej zróżnicowanych i rozmytych gatunków, zwłaszcza jeśli wziąć pod uwagę jego historię i stan współczesny. Pod jedną nazwą „list” kryją się byty tak odmienne, że bardzo trudno jest wyznaczyć granice tej formy genologicznej. W przedstawionych rozważaniach pojawia się zatem podstawowe pytanie o związek między typologicznym kształtem tekstu a jego przynależnością i gatunkowym ukształtowaniem. Problem gatunków mowy czy odmian języka doczekał się co prawda obszernej literatury i wielu stanowisk metodologicznych, lecz według autorki warto jeszcze raz spojrzeć na to zagadnienie w kontekście współczesnych badań metodologicznych i prób jednoznacznego określenia nazwy gatunku.
Bibliografia
Adamczewska I., List, [w:] Słownik rodzajów i gatunków literackich, red. G. Gazda, S. Tynecka-Makowska, Kraków 2006, s. 385–387.
Balbus S., Zagłada gatunków, „Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja” 1999, nr 6(59), 25–39, [on-line:] https://archive.org/details/teksty-drugie-teoria-literatury-krytyka-interpretacja-r-1999-t-n-6-59-s-25-39 – 14.11.2024.
Balcerzan E., W stronę genologii multimedialnej, „Teksty Drugie: teoria literatury, krytyka, interpretacja” 1999, nr 6(59), s. 7–24, [on-line:] https://rcin.org.pl/ibl/publication/71719 – 14.11.2024.
Bernacki M., Pawlus M., List, [w:] Słownik gatunków literackich, Bielsko-Biała 1999, s. 115–451.
Bernacki M., Pawlus M., Listy z podróży, [w:] Słownik gatunków literackich, Bielsko-Biała 1999, s. 451–452.
Bernacki M., Pawlus M., Powieść w listach (powieść epistolarna), [w:] Słownik gatunków literackich, Bielsko-Biała, s. 433–435.
Całek A., Nowa teoria listu, seria: Bibliotheca Iagellonica. Fontes et Studia, t. 34, Kraków 2019.
Cudak R., Gatunek literacki i granice. Rozważania pograniczne, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. V: Gatunek a granice, red. D. Ostaszewska, J. Przyklenk, Katowice 2015, s. 31–42, [on-line:] hdl.handle.net/20.500.12128/1188 – 14.11.2024.
Cysewski K., Epistolografia jako literatura na przykładzie listów Zygmunta Krasińskiego, „Prace Polonistyczne. Studies in Polish Literature” 1994, nr 49, s. 113–155.
Cysewski K., Teoretyczne i metodologiczne problemy badań nad epistolografią, „Pamiętnik Literacki” 1977, nr 1, s. 97–98.
Hawrysz M., Genologiczne ukształtowanie listów dedykacyjnych Marcina Czechowica, seria: Studia językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, t. 9, Szczecin 2010.
Kaczyński P., Niedokończona podróż. Proza Tomasza Kajetana Węgierskiego. Studia i przekroje, Wrocław 2001.
Kostkiewiczowa T., Miejsce Węgierskiego, [w:] tejże, Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich polskiego Oświecenia, Warszawa 1975, s. 351–380.
Kremser K., List poetycki w świadomości literackiej XVIII i XIX wieku, „Roczniki Humanistyczne” 1970, t. XVIII, z. 1, s. 57–77, [on-line:] https://ojs.tnkul.pl/index.php/rh/article/view/1267 – 14.11.2024.
Markiewicz H., Wyznaczniki literatury, [w:] Główne problemy wiedzy o literaturze, Kraków 1976, s. 54–67.
Matuszewska P., List poetycki w świadomości literackiej polskiego oświecenia, „Pamiętnik Literacki” 1970, t. 61, z. 2, s. 119–147, [on-line:] https://bazhum.muzhp.pl/media//files/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_Polskiej/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1970-t61-n2/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1970-t61-n2-s119-147/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej-r1970-t61-n2-s119-147.pdf.
Lanson G., Wolter, tłum. G. Balicka, Warszawa 1908.
Nycz R., Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura, Warszawa 2012.
Nycz R., Literatura nowoczesna: cztery dyskursy (tezy), „Teksty Drugie” 2002, nr 4, s. 3546, [on-line:] https://rcin.org.pl/Content/56010/PDF/WA248_70635_P-I-2524_nycz-literatura.pdf – 14.11.2024.
Piechota M., List, [w:] Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz, A. Kowalczykowa, Wrocław–Warszawa–Kraków 1991, s. 483–485.
Rybicka E., Antropologiczne i komunikacyjne aspekty dyskursu epistolograficznego, „Teksty Drugie” 2004, nr 4, s. 40–55.
Skwarczyńska S., Teoria listu, Lwów 1937.
Skwarczyńska S., Wokół teorii listu (Paradoksy), [w:] tejże, Pomiędzy historią a teorią literatury, Warszawa 1975, s. 55.
Stasiewicz P., Poezja Tomasza Kajetana Węgierskiego, Białystok 2012.
Sudolski Z., Wstęp, [w:] Polski list romantyczny, Kraków 1997, s. 8.
Wilkoń A., O gatunkach niemających nazwy. Komunikat, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 4: Gatunek a komunikacja społeczna, red. D. Ostaszewska, przy współudz. J. Przyklenk, Katowice 2011, s. 19–22, [on-line:] https://sbc.org.pl/Content/364014/gatunki_mowy_i_ich_ewolucja_tom_4.pdf – 14.11.2024.
Wilkoń T., Genologiczne aspekty poematów Gałczyńskiego, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 4: Gatunek a komunikacja społeczna, red. D. Ostaszewska, przy wpółudz. J. Przyklenk, Katowice 2011, s. 504–515, [on-line:] https://rebus.us.edu.pl/bitstream/20.500.12128/1934/1/Wilkon_Genologiczne_aspekty_poematow_Galczynskiego.pdf – 14.11.2024.
Wilkoń T., Wyznaczniki gatunkowe na przykładzie listu literackiego, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 5: Gatunek a granice, red. D. Ostaszewska, J. Przyklenk, Katowice 2015, s. 210–220, [on-line:] https://rebus.us.edu.pl/bitstream/20.500.12128/1288/1/Wilkon_Wyznaczniki_gatunkowe_na_przykladzie_listu_literackiego.pdf – 14.11.2024.
Wojtak M., Genologiczna analiza tekstu, „Prace Językoznawcze” 2014, z. 16, cz. 3, s. 63–67.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 AUPC Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.