Sytuacja komunikacyjna obrad Sejmu X kadencji a zachowania niewerbalne posłów
DOI:
https://doi.org/10.24917/20811861.22.43Słowa kluczowe:
Sejm X kadencji, poseł, sytuacja komunikacyjna, rytuał, zachowania niewerbalneAbstrakt
Głównym celem artykułu było opisanie wybranych niewerbalnych zachowań komunikacyjnych posłów Sejmu X kadencji w określonej sytuacji komunikacyjnej. Problem badawczy koncentruje się wokół pytania, jakie są wyznaczniki sytuacji komunikacyjnej obrad parlamentarnych i jak wpływa ona na komunikację niewerbalną ich uczestników. Podstawowa metoda wykorzystana w badaniach to zintegrowana analiza komunikacyjna. Materiał źródłowy stanowią nagrania posiedzeń Sejmu X kadencji z okresu 13.11.2023-06.03.2024 r. W artykule wykazano, że obrady Sejmu X kadencji stanowią przykład komunikacyjnej sytuacji rytualnej w odmianie świeckiej. Taka sytuacja wymaga przestrzegania ściśle określonych zasad, dotyczących m.in. takich elementów jak strój, gesty (np. uderzenie laską marszałkowską, podniesiona dłoń przy ślubowaniu), postawa ciała. Analiza nagrań z kilku posiedzeń Sejmu pokazuje, że posłowie pod wieloma względami dostosowują swoje zachowania niewerbalne do wymogów rytualnej sytuacji komunikacyjnej, ale także w pewnych przypadkach je modyfikują czy wręcz naruszają.
Bibliografia
Antas J., Kozień M., Gesty i rytuały niewerbalne oraz ich znaczenie w obecnej polityce polskiej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica” 2018, t. 48, nr 2, s. 113–128.
Antas J., Semantycznosć ciała, Łódź 2014.
Bartosińska A., Zachowania niewerbalne rozmówców w sytuacji dialogowej (na podstawie programu dzień dobry TVN, [w:] Bogactwo językowe i kulturowe Europy w oczach Polaków i cudzoziemców, red. M. Gazy, K. Kubacka, Łódź, s. 143–151.
Charciarek A., Zwroty etykietalne jako chwyt retoryczny w polskim i czeskim dyskursie parlamentarnym, [w:] Oblicza przeciwnika: język a rzeczywistość w kategoriach ekspresji, polityki, ideologii, red. A. Charciarek, P. Czerwiński, Katowice 2015, s. 15–40.
Czyżewski M., Kowalski S., Piotrowski A., Rytualny chaos – dwanaście lat później, [w:] Rytualny chaos. Studium dyskursu publicznego, red. M. Czyżewski, S. Kowalski, A. Piotrowski, Warszawa 2010, s. 7–13.
Do Sejmu tylko w marynarce. Parlament wprowadza dress code, Wirtualny Nowy Przemysł, wnp.pl, 8.04.2016, [on-line:] https://www.wnp.pl/parlamentarny/wydarzenia/do-sejmu-tylko-w-marynarce-parlament-wprowadza-dress-code,7886.html – 19.04.2024.
Duda M., Jóźwiak S., Ze świata średniowiecznej symboliki. Gest i forma przysięgi w chrześcijańskiej Europie (X–XV w.), Kraków 2014.
Ferfecki W., Do Sejmu tylko w marynarce, „Rzeczpospolita”, 7.04.2016, [on-line:] https://www.rp.pl/polityka/art3774531-do-sejmu-tylko-w-marynarce – 19.04.2024.
Franek J., Poseł PiS pojawił się w Sejmie w dresie. Braun: „To nie jest obora!”, Goniec.pl, 13.12.2022, [on-line:] https://goniec.pl/posel-pis-pojawil-sie-w-sejmie-w-dresie-braun-to-nie-jest-obora-jf-wbc-131222 – 19.04.2024.
Grabias S., Język w zachowaniach społecznych, Lublin 2001.
Jankosz M., Sytuacje komunikacyjne publicznych wystąpień Jana Pawła II podczas I pielgrzymki do Polski, „Polonia Sacra” 2018, t. 22, nr 1(50), s. 183–194.
Laska marszałkowska, Kancelaria Senatu, [on-line:] https://senat.edu.pl/historia/laska – 19.04.2024.
Laskowska E., Dyskurs parlamentarny w ujęciu komunikacyjnym, Bydgoszcz 2004.
Laskowska E., Niektóre składniki sytuacji komunikacyjnej, [w:] Sytuacja komunikacyjna i jej parametry, red. G. Sawicka, Bydgoszcz 2010, s. 70–76.
Lewicki M., Ekspert nie ma wątpliwości. Mówi o ślubowaniu posłów, o2.pl, 14.11.2023, [on-line:] https://www.o2.pl/informacje/ekspert-nie-ma-watpliwosci-mowi-o-slubowaniu-poslow-6962957285395200a – 19.04.2024.
Piniarski A., Język polskiej debaty parlamentarnej, niepublikowana rozprawa doktorska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2011, [on-line:] https://researchportal.amu.edu.pl/docstore/download/UAMb31a540494e34203bbbd0598476a8748/Arkadiusz+Piniarski+J%C4%99zyk+polskiej+debaty+parlamentarnej+T1.pdf – 20.12.2024.
Przybysz J., Grzeczność w polityce, [w:] Emocje i polityka. Sceny z życia polskiego parlamentu, red. K.T. Kornecki, Łódź 2016, s. 79–96.
Rothenbuhler E.W., Komunikacja rytualna. Od rozmowy codziennej do ceremonii medialnej, tłum. J. Barański, Kraków 2003.
Rotter L., „Nie szata zdobi człowieka”? Semiologia ubioru jako forma komunikacji na przykładzie wybranej grupy społecznej, [w:] Ciało, strój, biżuteria w kontekście przemian kulturowych, społecznych i politycznych pierwszej połowy XX wieku, red. E. Letkiewicz, Lublin 2017.
Rytuał [hasło], [on-line:] https://encyklopedia.pwn.pl/szukaj/rytua%C5%82.html – 19.04.2024.
Rytuał, [hasło], [on-line:] https://sjp.pwn.pl/szukaj/rytua%C5%82.html – 19.04.2024.
Szczepaniak-Olejniczak A., Gesty magiczne i rytualne. Przykłady gestów emblematycznych używanych w wybranych krajach Europy, „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego” 2021, t. 13, s. 303–337.
Taczkowska K.M., Nieparlamentarna komunikacja w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej w roku 2019, „Poradnik Językowy” 2021, nr 1, s. 56–67.
Todorović T., Čuden A.P., Košak K., Toporišič T., Language of Dressing as a Communication System and its Functions – Roman Jakobson’s Linguistic Method, „Fibres & Textiles in Eastern Europe” 2017, vol. 25, no. 5 (125), s. 125–133.
Winiarska J., Załazińska A., Multimodalność komunikacji w perspektywie kognitywizmu, [w:] Multimodalność komunikacji, red. J. Winiarska, A. Załazińska, Kraków 2018, s. 7–18.
Z ręką na sercu jesteś bardziej wiarygodny, Uniwersytet SWPS, 23.09.2014, [on-line:] https://swps.pl/nauka-i-badania/blognaukowy/1889-z-reka-na-sercu-jestes-bardziej-wiarygodny – 19.04.2024.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 AUPC Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
