Edukacja informacyjna w zapobieganiu rozprzestrzeniania się stereotypów kulturowych w Internecie. Wybrane rozwiązania
DOI:
https://doi.org/10.24917/20811861.21.28Słowa kluczowe:
stereotyp, stereotyp kulturowy, edukacja informacyjna, zapobieganie stereotypom, internetAbstrakt
Ludzie „zmęczeni” nadmiarem informacji skłonni są do stereotypowego postrzegania innych osób, grup, relacji, wydarzeń czy faktów, które zwalnia ich z konieczności analizowania spraw, poszukiwania sprawdzonych wiadomości, selekcjonowania danych i rzetelnego oceniania. Archiwizowane w języku stereotypy upowszechniane są w życiu społecznym, stając się źródłem narastających problemów, negatywnych zachowań i dyskryminacji. Dlatego też postanowiono wskazać sposoby zapobiegania stereotypom kulturowym w internecie poprzez działania znane z edukacji informacyjnej. Wyniki badania dostarczają wiedzy na temat potencjału edukacji w zakresie kompetencji informacyjnych w zapobieganiu stereotypom kulturowym oraz promowaniu różnorodności i integracji. Badania te mają istotne implikacje dla edukatorów, decydentów i ogółu społeczeństwa, ponieważ podkreślają potrzebę nadania priorytetu edukacji informacyjnej w walce ze stereotypami i dyskryminacją.
Bibliografia
Bartmiński J., O stereotypach i profilowaniu słów kilka, [w:] Stereotypy – walka z wiatrakami?, red. A. Bujnowska, J. Szadura, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2011, s. 33–51.
Batorowska H., Konektywizm w kontekście kształcenia kompetencji informacyjnych, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia” 2012, t. 10, s. 20–39.
Bedyńska S., Dreszer J., Wyśmiej stereotyp! Czynniki redukujące zagrożenie stereotypem, „Psychologia Społeczna” 2006, [t.] 2, s. 88–95.
Borawska-Kalbarczyk K., Internet i media mobilne w procesie studiowania – ocena wybranych aspektów kompetencji informacyjnych studentów, „Kultura – Społeczeństwo – Edukacja” 2021, nr 20, s. 43–69.
Bozdag E., Hoven van den J., Breaking the filter bubble: democracy and design, „Ethics and Information Technology” 2015, [vol.] 17, s. 249–265, https://doi.org/10.1007/s10676-015-9380-y.
Budyta-Budzyńska M., Socjologia narodu i konfliktów etnicznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
Chodkowska M., Antyczne pochodzenie współczesnych stereotypów, [w:] Stereotypy – walka z wiatrakami?, red. A. Bujnowska, J. Szadura, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2011, s. 13–32.
Czerski W.M., Przeciążenie informacyjne wyzwaniem dla edukacji doby cyfrowej, „Przegląd Pedagogiczny” 2020, nr 2, s. 74–84, https://doi.org/10.34767/PP.2020.02.05.
Dixon T.L., Understanding How the Internet and Social Media Accelerate Racial Stereotyping and Social Division. The Socially Mediated Stereotyping Model, [w:] Race And Gender in Electronic Media. Content, Context, Culture, ed. R.A. Lind, Routledge Taylor & Francis Group, London, New York 2017, s. 161–178.
Gach W., Całkiem nowa biblioteka, „Biuletyn EBIB” 2014, nr 5 (150), s. 1–5, [on-line:] http://open.ebib.pl/ojs/index.php/ebib/article/view/263 – 3.07.2023.
Grzesiak L., Przeciwdziałanie negatywnym stereotypom zawodowym jako element zarządzania różnorodnością organizacyjną na przykładzie zawodu księgowego, [w:] Oblicza różnorodności w miejscu pracy, red. J. Cewińska, P. Mizera-Pęczek, Wydawnictwo SIZ, Łódź 2017, s. 119–130, https://doi.org/10.26396/SIZ65766-10-6-09.
Hancock Q., Jolls T., Jolls P., Racism and Stereotypes in Elestronic Media, „Public Library Quarterly” 2013, vol. 32, iss. 4, ss. 333–344, https://doi.org/10.1080/01616846.2013.848135.
Jachym W., Ocena kształcenia kultury informacyjnej – badania wstępne, 2017, s. 235–248, [on-line:] https://www.researchgate.net/publication/315335784_Ocena_ksztalcenia_ kultury_informacyjnej_-_badania_wstepne – 30.06.2023.
Karwatowska M., Morawska I., Stereotyp księdza „typowego” i „prawdziwego” w świetle danych ankietowych, „Socjolingwistyka” 2021, t. 35, s. 319–333.
Krakowska M., Zachowania informacyjne człowieka w kontekście epistemicznej bańki informacyjnej. Propozycja nowej koncepcji, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2022.
Marczewska M., Stereotypy etniczne we współczesnym polskim dyskursie publicznym, „Res Historica. Czasopismo Instytutu Historii UMCS” 2018, nr 46, s. 283–300, https://doi.org/10.17951/rh.2018.46.283-300.
Marcinkowski P., Bibliotekarz. Stereotyp czy wizerunek?, [w:] Tradycja i nowoczesność bibliotek akademickich. Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej, Rzeszów-Czarna, 1-3 czerwca 2005 r., [oprac. materiałów E. Bieniasz, K. Serwatko, B. Jaskowska], Biblioteka Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2005, s. 93–106.
Moczydłowska J.M., Kowalewski K., Stereotyp pracownika w wieku 50+ jako potencjalne źródło zachowań dyskryminacyjnych w środowisku pracy, „Modern Management Review” 2015, vol. 20, 22 (2), s. 71–81, http://doi.prz.edu.pl/pl/pdf/zim/172.
Nowak B.M., Kompetencje cyfrowe polskich nauczycieli, studentów i uczniów – problemy i wyzwania, [w:] Multidimenzionální proporcionalita studijní neúspěšnosti a její vybrané kontexty v terciárním vzdělávání. Recenzovaný sborník příspěvů z mezinárodního konferenčního workshop, ed. M. Kaleja, Výzkumné centrum pro sociální začleňování, Fakulta veřejných politik v Opavě, Slezská univerzita v Opavě, Opava 2019, s. 16–24, [on-line:] https://www.researchgate.net/profile/Martin-Kaleja/publication/332401858_ Multidimenzionalni_proporcionalita_studijni_neuspesnosti_a_jeji_vybrane_kontexty_v_terciarnim_vzdelavani_Recenzovany_sbornik_prispevu_z_mezinarodniho_konferencniho_workshopu/links/5cb20e7092851c8d22e924dd/Multidimenzionalni-proporcionalita-studijni-neuspesnosti-a-jeji-vybrane-kontexty-v-terciarnim-vzdelavani-Recenzovany-sbornik-prispevu-z-mezinarodniho-konferencniho-workshopu.pdf – 30.06.2023.
Pietraszek M., Internet i Social Media w Polsce 2022 – raport, 2023, [on-line:] https://empemedia.pl/internet-i-social-media-w-polsce-2022-raport/ – 16.03.2023.
Skibińska M., Kompetencje informacyjne – przegląd tendencji rozwojowych koncepcji information literacy, „Przegląd Badań Edukacyjnych” 2021, nr 34, s. 181–207, http://dx.doi.org/10.12775/PBE.2021.025.
Starek-Wróbel A., Blog jako sposób na przełamanie stereotypu bibliotekarza, „Studia o Książce i Informacji” 2012, nr 31, s. 113–125.
Szpunar M., Internet – medium informacji versus dezinformacji, „E-mentor” 2007, nr 2 (19), s. 46–51, [on-line:] https://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/19/id/410 – 30.06.2023.
Szymczak E., „Dziewczyny na politechniki” – analiza wybranych przekazów reklamowych promujących przełamywanie stereotypów zawodowych i barier płciowych w obszarze męskich kierunków studiów, „Studia Edukacyjne”, 2015, nr 36, s. 87–112.
Vakkari P., Searching as learning: A systematization based on literature, „Journal of Information Science” 2016, 41, 1, s. 7–18.
Wojciechowski J., Stereotyp określa świadomość, „Przegląd Biblioteczny” 2006, z. 4, s. 429–444.
Wojciechowski J., W imadle stereotypów, „Bibliotekarz” 2004, nr 2, s. 3–6.
Wolnowska A., Komorowska A., Wardal Z., Kreowanie wizerunku bibliotekarza poprzez jakość usług świadczonych w bibliotece, [s. 1–16], [on-line:] https://bg.uwb.edu.pl/archiwum/konferencja2009/materialy/Komorowska.Agnieszka.pdf – 3.07.2023.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 AUPC Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
