Twórczość Wandy Chotomskiej i Mirona Białoszewskiego w tygodniku „Świerszczyk-Iskierki” (1953–1954)

Abstrakt

Artykuł dotyczy twórczości pisarskiego duetu, jaki tworzyli Miron Białoszewski i Wanda Chotomska w okresie współpracy z redakcją tygodnika dla dzieci „Świerszczyk-Iskierki”. Ten dorobek, składający się z kilkudziesięciu tekstów zróżnicowanych pod względem gatunkowo tematycznym (w tym socrealistycznych wierszy, czytanek „produkcyjnych” i reportaży), nie został dotychczas uwzględniony w zbiorowym wydaniu dzieł Białoszewskiego ani nie rejestrują go żadne bibliografie poety. Temat socrealistycznych utworów dla dzieci Chotomskiej i Białoszewskiego nie był również dotąd przedmiotem szerszych opracowań historycznoliterackich czy prasoznawczych (nie licząc szkiców Marty Bukowieckiej i Mariusza Zawodniaka). Tymczasem, jak dowodzi autorka artykułu, te zapomniane teksty są nie tylko cennym uzupełnieniem wiedzy dotyczącej wczesnej twórczości Białoszewskiego i Chotomskiej, ale też ważnym świadectwem działalności prasy dla dzieci w warunkach stalinowskiego reżimu.
Materiał źródłowy artykułu obejmuje kilkanaście tekstów sygnowanych pseudonimami: „Wanda Miron”, „W. Miron”, inicjałami: „W.M.” oraz autorskich z podpisem „M. Białoszewski”, opublikowanych w numerach tygodnika „Świerszczyk-Iskierki” z lat 1953–1954. Autorka, badając specyfikę funkcjonowania duetu pisarskiego na łamach czasopisma dla dzieci, odwołuje się zarówno do ustaleń bibliologów i prasoznawców (np. M. Rogoż, Z. Sokół, B. Staniów, J. Papuzińska), jak i literaturoznawców (m.in. Z. Jarosiński, M. Zawodniak, B. Olszewska).