Trendy publikacyjne w badaniach nad nauką obywatelską – perspektywa nauk społecznych
DOI:
https://doi.org/10.24917/20811861.22.27Słowa kluczowe:
nauka obywatelska, nauki społeczne, analiza bibliometryczna, Scopus, trendy publikacyjne, mapowanie nauki, VOSviewerAbstrakt
Od lat 90. XX w. zauważalny jest stały wzrost zainteresowania fenomenem nauki obywatelskiej, która stanowi pomost między światem nauki a społeczeństwem, umożliwiając współpracę i wspólne działania na rzecz lepszego zrozumienia i rozwiązywania problemów współczesnego świata. Niniejszy artykuł odpowiada na pytanie, jak rozwijają się badania nad nauką obywatelską w obszarze nauk społecznych. Wykorzystując zasoby bazy danych Scopus, autorka dokonuje analizy bibliometrycznej piśmiennictwa naukowego za lata 1974–2024, wskazując kluczowe czasopisma publikujące artykuły z tego zakresu, wiodące kraje i ośrodki naukowe podejmujące badania w tym obszarze, najbardziej produktywnych badaczy i sieci współpracy ujawniające się między nimi oraz podejmowane przez nich zagadnienia szczegółowe.
Bibliografia
USC 3724: Crowdsourcing and citizen science, [on-line:] https://uscode.house.gov/view.xhtml?req=granuleid:USC-prelim-title15-section3724)&num=0&edition=prelim – 10.08.2024.
Ángeles Oviedo-García M., Journal citation reports and the definition of a predatory journal: The case of the Multidisciplinary Digital Publishing Institute (MDPI), „Research Evaluation” 2021, vol. 30, iss. 3, s. 405–419, https://doi.org/10.1093/reseval/rvab020.
Auerbach J., Barthelmess E.L., Cavalier D., Cooper C.B., Fenyk H., Haklay M., Hulbert J.M., Kyba C.C.M., Larson L.R., Lewandowski E., Shanley L., The problem with delineating narrow criteria for citizen science, „Proceedings of the National Academy of Sciences” 2019, vol. 116, iss. 31, s. 15336–15337, https://doi.org/10.1073/pnas.1909278116.
Bergold J., Thomas S., Participatory research methods: a methodological approach in motion, „Forum Qualitative Sozialforschung” 2012, vol. 13, iss. 1, s. 191–222, https://doi.org/10.17169/fqs-13.1.1801.
Citizen Science: elevating research and innovation through societal engagement, European Commission, 2020, https://doi.org/10.2777/624713.
ECSA 10 Principles of Citizen Science, European Citizen Science Association, 23.01.2019, https://doi.org/10.17605/OSF.IO/XPR2N.
Golumbic Y.N., Orr D., Baram-Tsabari A., Fishbain B., Between vision and reality: A study of scientists’ views on citizen science, „Citizen Science: Theory and Practice” 2017, vol. 2, iss. 1, art. no. 6, s. 1–13, https://doi.org/10.5334/cstp.53.
Green paper on Citizen Science – Citizen Science for Europe: towards a better society of empowered citizens and enhanced research, European Commission, 21.01.2014, [on-line:] https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/green-paper-citizen-science-europe-towards-society-empowered-citizens-and-enhanced-research – 10.08.2024.
Grodzińska-Jurczak M., Nauka obywatelska – zmiana paradygmatu nauki czy jedynie pomocnicza procedura badawcza?, „Trzeci Sektor” 2019, nr 47 (3), s. 14–27, https://doi.org/10.26368/17332265-047-3-2019-1.
Gruenpeter N., Nauka obywatelska w polityce Komicji Europejskiej, Otwarta Nauka, 1.04.2021, [on-line:] https://otwartanauka.pl/blog/1285-nauka-obywatelska-w-polityce-komisji-europejskiej – 10.08.2024.
Haklay M., Citizen science and volunteered geographic information: Overview and typology of participation, [w:] Crowdsourcing geographic knowledge, red. D. Sui, S. Elwood, M. Goodchild, Springer, Dordrecht 2013, s. 105–122, https://doi.org/10.1007/978-94-007-4587-2_7.
Haklay M., Dörler D., Heigl F., Manzoni M., Hecker S., Vohland K., What is citizen science? The challenges of definition, [w:] The science of citizen science, red. K. Vohland, A. Land-Zandstra, L. Ceccaroni, R. Lemmens, J. Perelló, M. Ponti, R. Samson, K. Wagenknecht, Springer, Cham 2021, s. 13–33, https://doi.org/10.1007/978-3030-58278-4_2.
Haklay M., Mazumdar S., Wardlaw J., Citizen science for observing and understanding the Earth, [w:] Earth Observation Open Science and Innovation. ISSI Scientific Report Series, 15, red. P.P. Mathieu, C. Aubrecht, Springer, Cham 2018, s. 69–88, https://doi.org/10.1007/978-3-319-65633-5_4.
Hecker S., Wicke N., Haklay M., Bonn A., How does policy conceptualise citizen science? A qualitative content analysis of international policy documents, „Citizen Science: Theory and Practice” 2019, vol. 4, iss. 1, art. no. 32, s. 1–13, https://doi.org/10.5334/cstp.230.
Kerson R., Lab for the environment, „MIT Technology Review” 1989, vol. 92, iss. 1, s. 11–12.
Kowalska M., Crowdsourcing internetowy – pozytywny wymiar partycypacji społecznej. Konteksty – istota – uwarunkowania, Warszawa 2015.
Kowalska M., Wskaźniki altmetryczne – w kierunku nowego modelu oceny dorobku naukowego? Casus publikacji z zakresu bibliologii i informatologii, [w:] Diagnostyka w zarządzaniu informacją, red. R. Sapa, Kraków 2017, s. 263–284.
Książczak-Gronowska A., Bogajczyk M., Polskie publikacje w czasopismach MDPI – czy to na pewno sukces, BuwLOG, 6.12.2022, [on-line:] https://buwlog.uw.edu.pl/polskiepublikacje-w-czasopismach-mdpi-czy-to-na-pewno-sukces – 10.08.2024.
Kulczycki E., Engels T.C.E., Pölönen J., Bruun K., Dušková M., Guns R., Nowotniak R., Petr M., Sivertsen G., Istenič Starčič A., Zuccala A., Publication patterns in the social sciencesand humanities: evidence from eight European countries, „Scientometrics” 2018, vol. 116, iss. 1, s. 463–486.
Primack J., von Hippel F., Advice and dissent: Scientists in the political arena, Basic Books, New York 1974.
Rethinking education – towards a global common good?, UNESCO, 2015, [on-line:] https://unevoc.unesco.org/e-forum/RethinkingEducation.pdf – 10.08.2024.
Robinson L.D., Cawthray J.L., West S.E., A. Bonn, J. Ansine, Ten principles of citizen science, [w:] Citizen science – Innovation in open science, society and policy, red. S. Hecker, M.E. Haklay, A. Bowser, Z. Makuch, J. Vogel, A. Bonn, UCL Press, London 2018, s. 27-40, https://doi.org/10.14324/111.9781787352339.
Scopus fact sheet, [on-line:] https://assets.ctfassets.net/o78em1y1w4i4/28v2L8eQgAGxOnnvZlqJWh/7947feb83982b078ec1d70c297055c34/ELSV_15617_Scopus_Fact_Sheet_Update_WEB.pdf –10.08.2024.
Serrano Sanz F., Holocher-Ertl T., Kieslinger B., Sanz García F., Silva C.G., White paper on citizen science for Europe, European Commission, 2014, [on-line:] https://ec.europa.eu/futurium/en/system/files/ged/socientize_white_paper_on_citizen_science.pdf – 10.08.2024.
Shanley L.A., Hulbert J., Haklay M., CitSciDefinitions: Citizen science definitions, Zenodo, 25.11.2019, https://doi.org/10.5281/zenodo.3552753.
Szczęsny P., Otwarta nauka czyli dobre praktyki uczonych, Toruń 2013, [on-line:] https://ebibojs.pl/index.php/wydawnictwa_zwarte/article/view/650 – 10.08.2024.
Tauginienė L., Butkevičienė E., Vohland K., Heinisch B., Daskolia M., Suškevičs M., Portela M., Balázs B., Prūse B., Citizen science in the social sciences and humanities: the power of interdisciplinarity, „Palgrave Communications” 2020, vol. 6, art. no. 89, s. 1–11, https://doi.org/10.1057/s41599-020-0471-y (tłumaczenie polskie: Nauka obywatelska w przestrzeni nauk społecznych i humanistyki: siła interdyscyplinarności, tłum. H. Hollender, „Biuletyn EBIB” 2022, nr 202, [on-line:] https://www.ebibojs.pl/index.php/ebib/article/view/792 – 10.08.2024).
van Eck N.J., Waltman L., VOS: A new method for visualizing similarities between objects, [w:] Advances in data analysis, „Studies in Classification, Data Analysis, and Knowledge Organization”, 687, red. R. Decker, H.J. Lenz, Springer, Berlin–Heidelberg–New York 2007, s. 299–306, https://doi.org/10.1007/978-3-540-70981-7_34.
Wehn U., Göbel K., Bowser A., Hepburn L., Haklay M., Global Citizen Science perspectives on Open Science, International Institute for Applied Systems Analysis, 22.08.2020, [on-line:] https://pure.iiasa.ac.at/id/eprint/16729 – 10.08.2024.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 AUPC Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
