Zarządzanie serwisami społecznościowymi przez biblioteki w świetle badań własnych
DOI:
https://doi.org/10.24917/20811861.22.21Słowa kluczowe:
serwisy społecznościowe, biblioteki, bibliotekarze, administrowanie serwisów społecznościowych, zarządzanie serwisami, błędy w prowadzeniu serwisów społecznościowychAbstrakt
W artykule zaprezentowano przegląd literatury na temat administracji serwisów społecznościowych, w szczególności błędów popełnianych przez biblioteki w ich prowadzeniu (metody bibliograficzna i analizy literatury przedmiotu) oraz wyniki badania sondażowego, przeprowadzonego wśród bibliotekarzy różnych typów bibliotek na temat błędów popełnianych przez nich i ich koleżanki i kolegów w ich administracji (sondaż diagnostyczny, metoda statystyczna). Głównymi celami autorek było opracowanie listy zasad, którymi powinni się kierować administratorzy bibliotecznych serwisów oraz wyodrębnienie tych, które przestrzegane są najczęściej i najrzadziej.
W badaniu sondażowym postawiono między innymi następujące pytania badawcze: 1/ Jakie serwisy społecznościowe prowadzą biblioteki, które reprezentują respondenci? 2/ Jakie błędy w prowadzeniu serwisów społecznościowych popełniane przez kadrę zarządzającą i administratorów bibliotecznych kont społecznościowych są popełniane najczęściej i najrzadziej? 3/ Jak respondenci oceniają swoje wiedzę i umiejętności w zakresie prowadzenia serwisów społecznościowych? 4/ Jak respondenci oceniają wiedzę i umiejętności administratorów serwisów w swoich bibliotekach? Kwestionariusz ankiety został skierowany do środowiska aktywnych zawodowo bibliotekarzy, pracujących w książnicach różnych typów i uzyskano 124 poprawnie wypełnione kwestionariusze, z których dane stały się podstawą do sformułowania wniosków.
Najważniejsze wnioski z badań: Serwisy społecznościowe prowadzone przez biblioteki, które reprezentują respondenci, to najczęściej Facebook i Instagram; poniżej 50%: YouTube, Twitter, Tik Tok. W świetle samooceny bibliotekarzy w zakresie ich wiedzy i umiejętności prowadzenia serwisów społecznościowych najlepiej wypada Facebook, najgorzej: Twitter/X i Tik Tok. Bibliotekarze ocenili również administratorów serwisów w swoich bibliotekach pod względem wiedzy i umiejętności administracji serwisów: niedostateczną ocenę wystawiło około 4% ankietowanych, wybitną lub bardzo dobrą - 30%. Najczęstsze błędy w prowadzeniu serwisów to: brak kodów QR w przestrzeni biblioteki, ułatwiających szybkie dotarcie do serwisu, brak targetowania oraz brak lub niewłaściwe opracowanie hasztagów. Jako bardzo ważne i ważne respondenci uznali dbałość o przestrzeganie praw autorskich, regularność publikacji i uwzględnianie potrzeb użytkowników, za nieważne lub mało ważne: realizację konkursów w serwisach, zamieszczenie przycisku CTA i umiejscowienie kodów QR w przestrzeni biblioteki.
Bibliografia
Baro E.E., Edewor N., Sunday G., Web 2.0 tools: a survey of awareness and use by librarians in university libraries in Africa, „Electronic Library” 2014, 32(6), s. 864–883, https://doi.org/10.1108/EL-11-2012-0151.
biblioteka_gdanska_w_lodzi, Instagram, [on-line:] https://www.instagram.com/biblioteka_gdanska_w_lodzi/
biblioteka_koszykowa, Instagram, [on-line:] https://www.instagram.com/biblioteka_koszykowa/
Bibliotekarze bez bibliotek, czyli bibliotekarstwo uczestniczące. III Ogólnopolska Konferencja Naukowa, Białystok, 18–20 maja 2011, red. J. Kudrawiec, Białystok 2012, [on-line:] https://pbc.biaman.pl/dlibra/publication/28314/edition/27128?language=pl – 12.12.2024.
Bikowska K., Public Relations 2.0 na przykładzie analizy profili bibliotek uniwersyteckich na portalu społecznościowym Facebook, [w:] Biblioteka w chmurze czy chmury nad biblioteką, red. T. Piestrzyński, J. Jerzyk-Wojtecka, Łódź 2018, s. 73–96.
Boryczka B., Wykorzystanie mediów społecznościowych w bibliotekach pedagogicznych, „Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Bibliotekarzy” 2018, nr 1, [on-line:] http://ebibojs.pl/index.php/ebib/article/view/80/81 – 25.11.2024.
Chudnov D., Libraries in computers. What to Watch for in 2011, „Computers in Libraries” 2011, vol. 31, no. 1, s. 27–29.
Czakon W., Metodyka systematycznego przeglądu literatury, „Przegląd Organizacji” 2011, nr 3, s. 57–61.
Davis H., Reconsidering Facebook, „In the Library with the Lead Pipe”, 26.01.2011, s.1–11.
Demby B., #biblioteque. Francuskie biblioteki na Instagramie, „Biuletyn EBIB” 2018, nr 1 (178), s. 1–16, [on-line:] https://ebibojs.pl/index.php/ebib/article/view/84 – 12.12.2024.
Derfert-Wolf L., VI Konferencja Biblioteki Politechniki Łódzkiej „Rozmowy o bibliotekach”, „Biuletyn EBIB” 2014, nr 7 (152), s. 1–6, [on-line:] https://sbc.org.pl/Content/638397/07.pdf – 25.11.2024.
Gmiterek G., Biblioteka w środowisku społecznościowego internetu Biblioteka 2.0, Warszawa 2012.
Gogiel-Kuźmicka A., Usługi elektroniczne oferowane przez biblioteki, „Biuletyn EBIB” 2015, nr 1 (155), s. 1–6.
Jakubiec A., Pazdur M., Rola sieci społecznościowych w działalności informacyjno-komunikacyjnej polskich bibliotek uczelnianych, [w:] Інформаційний простір бібліотеки: польсько-український досвід, Львів 2017, [on-line:] http://oldena.lpnu.ua/bitstream/ntb/42348/1/Inf-prostir-biblioteky__2018-402-415.pdf – 25.11.2024.
Jamrozik K., Musioł A., Siwicka D., Promocja bibliotek kościelnych w mediach społecznościowych, „Fides” 2014, 1 (38), s. 95–107.
Jaskowska B., Bądźmy tam gdzie oni! Elementy social media marketingu w bibliotece. Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku, Białystok 2012, [on-line:] https://depot.ceon.pl/handle/123456789/2518 – 12.12.2024.
Jaskowska B., Internet w działalności marketingowej biblioteki, [w:] Marketing w działalności bibliotecznej, red. M. Wojciechowska, Warszawa 2023, s. 725–739.
Ji Eun K., Younghee N., A study on the optimization of library SNS marketing, „Journal of the Korean BIBLIA Society for Library and Information Science” 2013, vol. 24, iss. 3, s. 157–180.
Krysiński P., Niewłaściwe wykorzystywanie mediów społecznościowych jako narzędzi zarządzania wizerunkiem instytucji sektora GLAM. Casus Facebooka i Instagrama, „Zarządzanie Biblioteką” 2019, nr 1 (11), s. 9–28, [on-line:] https://bibliotekanauki.pl/articles/1366368.pdf – 25.11.2024.
Krysiński P., Social media marketing w bibliotece, [w:] Marketing w działalności bibliotecznej, red. M. Wojciechowska, Warszawa 2023, s. 758–781, [on-line:] https://open.icm.edu.pl/items/25a0bb98-9227-4c6d-ba90-db41119af333 – 25.11.2024.
Kte’pi B.M., Social networking services, Salem Press Encyclopedia, 2023.
Lamberti M., Theus M., Media społecznościowe w polskich bibliotekach, archiwach i muzeach, „Biblioteka” 2016, nr 20(29), s. 183–206, https://doi.org/10.14746/b.2016.20.11.
Lietzau Z., U.S. Public Libraries and the Use of Web Technologies. A Closer Look. In Online Submission, Colorado Department of Education, 2009.
Machcińska K., Media społecznościowe w bibliotece – rodzaje, funkcje, strategia działania, [w:] Biblioteka akademicka. Infrastruktura – uczelnia – otoczenie. Gliwice, 24–25 października 2013 r., red. M. Odlanicka-Poczobutt, K. Zioło, Gliwice 2014, s. 267–276, [on-line:] http://delibra.bg.polsl.pl/Content/15554/Machcinska_Katarzyna_tekst.pdf – 25.11.2024.
Marcol A., Facebook jako ważne narzędzie komunikacji z użytkownikami bibliotek pedagogicznych po wybuchu pandemii COVID-19 (na przykładzie Pedagogicznej Biblioteki Wojewódzkiej im. Józefa Lompy w Katowicach), „Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy” 2022, nr 2 (62), s. 10–22.
Maryrose A.A., Onyeke O.E., Social networking: Instrument for promoting library services to undergraduate students in University of Nigeria Nsukka, „Library Philosophy & Practice” 2022, s. 1–14.
Milc P., Dołącz do nas, czyli jak skutecznie zaistnieć w mediach społecznościowych, „Biblioteka i Edukacja” 2016, nr 9, s. 49–58.
Milc P., Polskie biblioteki akademickie w Instagramie, „Biblioteka i Edukacja” 2018, nr 13, s. 1–8.
Pera M.S., Condie N., Ng Y.-K., Personalized Book Recommendations Created by Using Social Media Data, [w:] Web Information Systems Engineering – WISE 2010 Workshops. WISE 2010. Lecture Notes in Computer Science, vol. 6724, red. D.K.W. Chiu i in.,
Springer, Berlin–Heidelberg 2011, https://doi.org/10.1007/978-3-642-243967_31.
Pietraszek M., Digital Poland 2024 – raport social media w Polsce, Empemedia, 6.03.2024, [on-line:] https://empemedia.pl/digital-poland-2024-raport-social-media-w-polsce – 25.11.2024.
Piotrowska E., „Rozmowy o bibliotekach”. VI Konferencja Biblioteki Politechniki Łódzkiej (23–26 czerwca 2014 roku, Łódź–Rogów), „Biblioteka i Edukacja” 2014, nr 6, s. 1–4.
Puksza K., Facebook, Instagram, blog... i co dalej? Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku w mediach społecznościowych, „Elektroniczny Biuletyn Informacyjny Bibliotekarzy” 2018, nr 1, [on-line:] http://ebibojs.pl/index.php/ebib/article/view/83/84.
Rajska.info, Instagram, [on-line:] https://www.instagram.com/rajska.info/
Ray M., So … How cool is your library?, „Teacher Librarian” 2013, vol. 40, no. 5, s. 54–55.
Rybka E., Social media in the libraries of medical universities – an attempt at comparison, „Forum Bibliotek Medycznych” 2020, 13(1), s. 18–25, https://doi.org/10.34738/mlf.0035
Sadowski R., Social Media 2023: Analiza Gemius, PBI i IAB Polska o przyszłości mediów społecznościowych, Newspoint, 03.07.2023, [on-line:] https://www.newspoint.pl/ blog/social-media-2023-analiza-gemius-pbi-i-iab-polska-o-przyszlosci-mediow-spolecznosciowych – 25.11.2024.
Scheffs M., Facebook jako forma promocji biblioteki, „Toruńskie Studia Bibliologiczne” 2012, 8 (1), s. 117–140.
Semode F.D., Ejitagha S., Baro E.E., Social networking sites: Changing roles, skills and use by librarians in tertiary institutions in Nigeria, „Library Philosophy & Practice” 2017, s. 1–25.
Sidorczuk A., Gogiel-Kuźmicka A., Web 1.0, Web 2.0, czy może już Web 3.0? – narzędzia i technologie informacyjno-komunikacyjne stosowane na stronach WWW bibliotek technicznych szkół wyższych w Polsce, „Biuletyn EBIB” 2012, nr 2 (129), s. 1–15, [on-line:] https://www.ebib.pl/images/stories/numery/129/129_sidorczuk.pdf – 25.11.2024.
Stępień J., Facebook, Instagram, a może blog? Gdzie promują się biblioteki?, „Zarządzanie biblioteką” 2021, nr 1 (13), s. 23–35.
Szczepańska A., Podstawowe strategie wyszukiwania informacji i ich wykorzystanie w praktyce, „Przegląd Biblioteczny” 2007, nr 2 (75), s. 233–251.
Szymborski M., Głodziński E., Ład projektowy – obszary badawcze a kierunki przyszłych studiów w świetle systematycznego przeglądu literatury, „Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów” 2023, nr 193, s. 93–106.
Tiškutė A., Tvaronavičienė A., Žemaitaitienė G., Enterprise social networking: Innovation difficult to adopt?, „Economics & Sociology” 2016, vol. 9, no. 2, s. 303–318.
Voinicu M., Bibliotecile publice și mediul online, „Biblioteca: Revista de Bibliologie Şi Știinţa Informării” 2013, vol. 24, no. 6, s. 175–177.
Wojciechowska M., Marketing elektroniczny biblioteki, „Zarządzanie Biblioteką” 2010, 1(2), s. 43–55, [on-line:] https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/ZB/article/view/1754 – 25.11.2024.
Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu, Biuletyn Informacji Publicznej, [on-line:] https://wbp.poznan.pl/bip/bip-dane-podstawowe/
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 AUPC Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
