Activities of Fr. Marian Leon Fulman for parish libraries in the Kingdom of Poland at the beginning of the 20th century

Authors

  • Anna Gruca Uniwersytet Jagielloński

DOI:

https://doi.org/10.24917/20811861.21.12

Keywords:

parish libraries, Marian Leon Fulman, guides for librarians, „Pastoral News

Abstract

At the beginning of the twentieth century there were statements in Catholic journalism about the need to establish parish libraries, intended mainly for rural readers. They were intended to compete with libraries established by secular educational societies. The need for the establishment of such libraries was justified by the inappropriate book selection in libraries run by educational societies, where books incompatible with Catholic morals and faith could be found. Noteworthy in this respect are the publications of Father Marian Leon Fulman (1864–1945), later Bishop of Lublin. He was the author of a guide published in 1907 for those setting up parish libraries titled "Parish libraries, their need, establishment and method of running them". As well as setting out the tasks of such libraries in promoting education in the Catholic spirit, he included practical advice for those wishing to set up and run such libraries. He also published articles on this subject and on the role of the clergy in promoting education among the people in the monthly magazine "Pastoral News", which he edited from 1905 to 1907.

References

Bednarczyk J., Ewangelizacyjna rola bibliotek parafialnych w Archidiecezji Krakowskiej, Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej, Kraków 2007.

Bender R., Chrześcijańska myśl i działalność społeczna w zaborze rosyjskim w latach 1865–1918, [w:] Historia katolicyzmu społecznego w Polsce 1832–1939, red. Cz. Strzeszewski, R. Bender, K. Turowski, Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych, Warszawa 1981, s. 201–256.

Biernacka A., Dubiński A.M., Zarys historii bibliotek parafialnych w Polsce, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 2000, t. 73, s. 9–21.

Bołdyrew A., R. Bednarz-Grzybek, Prasa katolicka w Królestwie Polskim w latach 1905–1914 wobec idei nowoczesnej oświaty i obywatelstwa, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 2022, t. 118, s. 19–44.

Boruc A., Geografia i działalność wydawnictw katolickich w Królestwie Polskim w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku, „Colloquia Litteraria” 2013, [nr] 2, s. 87–107.

Częstochowa. Parafia św. Zygmunta, „Kronika Diecezji Kujawsko-Kaliskiej” 1909, R. 3, nr 2, s. 63.

Domański T., Udział duchowieństwa diecezji kieleckiej w rozwoju czytelnictwa i bibliotek parafialnych na przełomie XXI i XX wieku, „Nasza Przeszłość” 2007, t. 107, s. 225–245.

[Fulman M.] M. F., Biblioteki i czytelnie parafialne, „Wiadomości Pasterskie” 1906, R. 2, nr 9, s. 545–550.

Fulman M., Biblioteki parafialne, ich potrzeba, zakładanie i prowadzenie, Wydawnictwo „Dziennika Powszechnego”, Warszawa 1907.

[Fulman M.] Ks. M. F., Czytelnictwo religijne, „Wiadomości Pasterskie” 1905, R. 1, nr 8, s. 517–520.

Fulman M., Kapłan, książka i pióro, „Wiadomości Pasterskie” 1905, R. 1, nr 6, s. 357–387.

[Fulman M.] M. F., Towarzystwo Polskiej Macierzy Szkolnej, „Wiadomości Pasterskie” 1906, R. 2, nr 8, s. 489–491.

Fulman M., Urządzenie biblioteki parafialnej, „Wiadomości Pasterskie” 1907, R. 3, nr 4, s. 232–239.

Gajewski S., Duchowieństwo wobec Polskiej Macierzy Szkolnej 1905–1907, „Roczniki Humanistyczne” 1976, t. 24, z. 2, s. 113–135.

Gajewski S., Społeczna działalność duchowieństwa w Królestwie Polskim 1905–1914, Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1990.

Gajewski S., Towarzystwo Bibliotek Parafialnych w Królestwie Polskim, „Summarium” 1977 nr 6, s. 117–120.

Goliński Z., Fulman Marian Leon, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 7, red. W. Konopczyński, Kraków 1948–1958, s. 181–183.

Góralska-Szkaradek K., Zajceva A., Towarzystwo im. Piotra Skargi, [w:] Słownik polskich towarzystw naukowych, t. 2, cz. 2, red. B. Sordylowa, Biblioteka PAN, Warszawa 1994, s. 446–447.

Gruca A., Duchowieństwo i stowarzyszenia katolickie wobec bibliotek dla ludu w Galicji na przełomie XIX i XX wieku, „Studia o Książce i Informacji” 2019, t. 37, s. 11–21.

Iwańska-Cieślik B., Różnorodna oferta „Księgarni Powszechnej” we Włocławku w świetle jej druku reklamowego z 1913 r., „Toruńskie Studia Bibliologiczne” 2014, nr 2, s. 37–64.

Karczewska A., „Czemu ten chłop ciemny…”. Inteligenckie dyskusje o czytelnictwie ludowym w Królestwie Polskim w XIX wieku, Wydawnictwo GAB, Warszawa 2017.

Kujawski W., Diecezja kujawsko-kaliska. Opracowanie historyczno-źródłoznawcze, Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników, Włocławek 2011.

Marczewski J. R., Pięć lat internowania. Biskup lubelski Marian Leon Fulman na plebanii kościoła kolegiackiego pw. św. Małgorzaty w Nowym Sączu (1940–1945), „Tarnowskie Studia Teologiczne” 2015, t. 34, s. 5–46.

Papierowski A. J., Działalność społeczna duchowieństwa katolickiego na przykładzie diecezji płockiej w latach 1863–1914, cz. 2, „Notatki Płockie” 2004, nr 1, s. 3–15.

Pierwszy wiec diecezjalny duchowieństwa we Włocławku, „Wiadomości Pasterskie” 1906, R. 2, nr 5, s. 305–314.

Stemler J., Biblioteki parafialne. Zadania, organizacja, prowadzenie, Diecezjalny Instytut Akcji Katolickiej, Płock 1935.

Terlecki R., Oświata dorosłych i popularyzacja nauki w Galicji w okresie autonomii, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1990.

Uchwały 1-go krajowego zjazdu duchowieństwa w Warszawie d. 12 grudnia 1905 r., „Wiadomości Pasterskie” 1905, R. 1, nr 12, s. 806–807.

Żmuda R., Bibliografia publikacji o bibliotekach kościelnych w Polsce za lata 1945–2015, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Łódź 2016.

Żyskar J., Kilka myśli o pracy kapłańskiej w Cesarstwie, „Wiadomości Pasterskie” 1905, R. 1, nr 7, s. 436–444.

Published

2024-03-12

How to Cite

Gruca, A. (2024). Activities of Fr. Marian Leon Fulman for parish libraries in the Kingdom of Poland at the beginning of the 20th century. AUPC Studia Ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia, 21, 175–187. https://doi.org/10.24917/20811861.21.12

Issue

Section

Artykuły / Articles